Piłka nożna jest niewątpliwie dyscypliną sportową, która cieszy się największym uznaniem w Polsce. Mimo że nie zawsze odnosimy w niej triumfy, jej popularność jest niepodważalna. Obecnie w naszym kraju funkcjonuje około 6 tysięcy klubów piłkarskich. Jak prezentuje się struktura rozgrywek w Polsce? Ile mamy lig i jakie mają nazwy? Co powinniśmy wiedzieć o polskim systemie ligowym w piłce nożnej? Przeczytaj nasz artykuł i zapoznaj się z charakterystyką polskiej struktury ligowej w futbolu.
Ligi piłki nożnej w Polsce – organizacja rozgrywek
System rozgrywek piłkarskich w Polsce składa się z siedmiu, ośmiu, a czasem nawet dziewięciu poziomów, które zależą od konkretnej części kraju. Nie we wszystkich regionach odbywają się rozgrywki na każdym z tych szczebli. Uczestniczące drużyny reprezentują różne formy organizacyjne, począwszy od zawodowych klubów piłkarskich działających jako spółki akcyjne, poprzez półzawodowe zespoły stanowiące stowarzyszenia kultury fizycznej, aż po amatorskie kluby, które również mogą być stowarzyszeniami.
Polski Związek Piłki Nożnej jest organem odpowiedzialnym za zarządzanie ligowymi meczami w naszym kraju. Drużyny biorące udział w lidze walczą o najlepsze miejsca, które w zależności od ligi mogą oznaczać awans na wyższy szczebel rozgrywek, konieczność rozegrania dodatkowych meczów barażowych o awans, a nawet udział w europejskich pucharach, takich jak Liga Mistrzów. Warto jednak pamiętać, że PZPN nie nadzoruje wszystkich rozgrywek. Sześć najniższych poziomów jest pod opieką WZPN, czyli wojewódzkich związków piłki nożnej. PZPN jest odpowiedzialny jedynie za trzy najwyższe poziomy. Każde województwo organizuje własne rozgrywki na swoim terenie.
W naszym kraju możliwe jest rozgrywanie meczów zarówno w ramach ligi amatorskiej, jak i profesjonalnej. Jeśli chodzi o ligę amatorską, obejmuje ona cztery poziomy: klasy C, B, A oraz klasa okręgowa, inaczej nazywana V ligą. Rozgrywane są również mecze na wyższych poziomach, takich jak IV, III, II, I liga w piłce nożnej i najważniejsza z nich – ekstraklasa. Liczba zespołów w tabeli ligowej różni się w zależności od klasy. Teraz przyjrzyjmy się bliżej różnym szczeblom polskiej ligi i dowiedzmy się, co warto o nich wiedzieć.
System ligowy w Polsce – poszczególne poziomy
Ekstraklasa
Ekstraklasa jest najwyższym poziomem piłkarskich rozgrywek w Polsce. Kiedyś znana jako pierwsza liga, teraz Ekstraklasa, która gromadzi 18 zespołów. Zwycięzca ligi kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów. To z tej ligi reprezentacja narodowa często rekrutuje swoich zawodników. Regulacje Ekstraklasy zmieniały się wielokrotnie, odnosząc się do liczby drużyn, awansów i degradacji, a nawet formatu gry. Był czas, kiedy po dwóch rundach każdy z każdym, zespoły były dzielone na dwie grupy. Jedna grupa walczyła o utrzymanie, druga o czołowe miejsca. Obecnie jednak, nie korzysta się już z podziału na dwie grupy. Ekstraklasa jest domem dla takich zespołów jak Legia Warszawa, Lech Poznań, Cracovia Kraków i Pogoń Szczecin. Warto też zaznaczyć, że Ekstraklasa cieszy się w Polsce największą oglądalnością wśród wszystkich lig europejskich. Kibice też bardzo często obstawiają wyniki spotkań. Przed obstawieniem kuponu, opłaca się sprawdzić typy w różnych serwisach internetowych, np. w zakładce ekstraklasa na sportbetfan.pl.
1 liga
W sezonie 2022/2023 18 zespołów rywalizowało w tej klasie rozgrywkowej. Trzy drużyny, które kończą sezon na ostatnich miejscach, zostają zdegradowane do polskiej II ligi w piłce nożnej. Natomiast drużyny, które zakończą sezon na pierwszych dwóch miejscach, zdobędą bezpośrednią promocję do Ekstraklasy. Zespoły, które plasują się na miejscach 3-6, będą miały szansę awansu poprzez mecze barażowe.
2 liga
To jest kolejny poziom ogólnokrajowy, podobny do dwóch poprzednich, z udziałem 18 zespołów. Zasady są zbliżone do tych w I lidze, z tym że awans do wyższej klasy rozgrywkowej otrzymują dwie najlepsze drużyny. Kolejne cztery zespoły rywalizują w play-offach o awans. Jednakże tutaj jest pewna różnica – zamiast trzech, cztery najsłabsze drużyny są degradowane. Mecze są rozgrywane na zasadzie systemu każdy z każdym, zarówno na własnym, jak i na obcym terenie.
3 liga
To jest etap często określany jako semi-profesjonalny, ale mimo to wielu graczy jest w stanie zarabiać na życie grając w III lidze w piłce nożnej w Polsce. Mecze są rozgrywane w 4 grupach po 18 drużyn każda. Zespoły pochodzą z określonych regionów. Stąd, w pierwszej grupie mamy zespoły z województw: łódzkiego, mazowieckiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego.
Drugą grupę tworzą drużyny z województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego. Trzecią grupę stanowią zespoły z województw: dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego i śląskiego, a czwartą – z województw: lubelskiego, małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego.
Drużyny, które zdobędą pierwsze miejsce w swoich grupach, awansują na wyższy poziom. Natomiast trzy ostatnie drużyny spadają do niższej ligi.
4 liga
W każdym regionie organizuje się osobne rozgrywki ligowe. W szczególności, w województwach takich jak Mazowsze, Śląsk i Wielkopolska, mecze są podzielone na dwie grupy. Do III ligi promowana jest jedynie jedna ekipa z każdej ligi. Z kolei z ligi degraduje od 4 do 8 drużyn.
Czytaj też: IV liga śląska.
5 liga
Ta stopień rywalizacji często jest nazywany ligą okręgową. Zespoły z sąsiednich powiatów rywalizują ze sobą w meczach. Ilość grup różni się w zależności od regionu. Najlepsze drużyny z każdej grupy awansują do wyższej ligi w kolejnym sezonie, podczas gdy najsłabiej prezentujące się zespoły są relegowane do klasy A.
Klasa A
Na danym poziomie funkcjonuje różna liczba grup zespołowych, zależnie od konkretnego województwa. Kluby biorące udział w rozgrywkach pochodzą z tego samego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. Zespoły, które zostają zwycięzcami w swoich grupach, awansują wyżej, natomiast kluby, które nie radzą sobie dobrze, są relegowane do klasy B.
Klasa B
B Klasa to ósma liga w systemie rozgrywek piłkarskich w Polsce. Interesująco, w województwie podlaskim nie ma takiego poziomu rozgrywek. Drużyny biorące udział na tym poziomie, podobnie jak na poziomie A, są pod nadzorem jednego Okręgowego Związku Piłki Nożnej.
Klasa C
To jest najniższa liga piłkarska w Polsce. Tylko niektóre regiony przeprowadzają rozgrywki na tym poziomie, przy czym wszystkie zespoły są zarejestrowane pod jednym OPZN.
