Dyskusje na temat najstarszego klubu piłkarskiego w Polsce są gorącym tematem wśród miłośników futbolu, którzy nie tylko śledzą najnowsze mecze, ale również interesują się bogatą historią tego sportu. Co warto zauważyć, początki najdawniejszych polskich klubów futbolowych sięgają okresu zaborów, co dodatkowo utrudnia jednoznaczne określenie, który z nich ma najdłuższą tradycję. Przeczytaj nasz artykuł, a dowiesz się, jakie są najstarsze kluby piłkarskie w Polsce?
Najstarszy klub piłkarski w Polsce, czyli który?
Stając w obliczu wieloletnich tradycji najstarszych polskich klubów piłkarskich, nie można nie dostrzec licznych legendarnych postaci, które przez lata na ich boiskach występowały. Mimo że istnieją pewne kontrowersje dotyczące tego, jaka drużyna ma prawo nosić tytuł najstarszej (bywa, że różnice w dacie założenia mierzy się w miesiącach), zdecydowaliśmy się przedstawić listę najstarszych polskich klubów piłkarskich. Kolejność jest ustalona chronologicznie i oparta na solidnych, niekiedy nawet archiwalnych źródłach.
Czy Resovia Rzeszów to najstarszy klub w Polsce?
Na podstawie wiarygodnych dokumentów, potwierdzono, że najstarszą drużyną piłkarską w Polsce jest Resovia Rzeszów, założona w 1905 roku. Przez długi czas miały miejsce dyskusje na temat tego, który klub jest najstarszy w kraju. Dokumenty sportowe, archiwalne zasoby miasta i dawne zapisy prasowe jednak jednoznacznie wskazują na rok 1905 jako rok założenia Resovii, stawiając ten klub na czele listy najstarszych. Skąd więc dyskusje? Oto wyjaśnienie!
Mimo że oficjalne ustanowienie Resovii Rzeszów jako klubu miało miejsce w 1909 roku, drużyny szkolne grające pod tą nazwą zaczęły działać już w 1905 roku. Formalne wpisanie klubu Resovia do rejestru nastąpiło natomiast kilka lat później.
Najstarszy klub piłkarski z czasu zaborów – 1905 rok
Choć wielu uważa Resovię Rzeszów za najstarszy polski klub piłkarski, warto rozważyć skomplikowaną sytuację Polski podczas zaborów. Mimo że na terenach dawniej należących do Niemiec żyli Polacy, kluby sportowe, które założyli, były rozpatrywane jako niemieckie. To była sytuacja klubu FC Katowice, wcześniej FC Kattowitz, który powstał w Katowicach w ramach II Rzeszy. Co istotne, FC Katowice powstał przed Resovią Rzeszów, ale ze względu na sytuację w kraju, nie każdy uznaje go za pierwotny polski klub.
Wisła czy Cracovia Kraków – który klub jest starszy?
Choć Wisła Kraków jest często przedstawiana jako najstarszy polski klub piłkarski, kwestia, który z nich jest rzeczywiście najstarszy nie jest tak oczywista. Cracovia ogłosiła swoją datę założenia jako 13 czerwca 1906 roku. Wisła Kraków, znana również jako Biała Gwiazda, została założona w tym samym roku w Krakowie. W związku z tym, zarówno Cracovia założona 13 czerwca 1906 roku, jak i Wisła Kraków, założona nieco później tego samego roku, mogą być uznane za jedne z najstarszych klubów piłkarskich w Polsce.
Kontrowersje dotyczące roku założenia wynikają z faktu, że początki obu klubów były bardziej nieformalne – zespoły spotykały się regularnie na treningi piłkarskie, ale bez oficjalnej rejestracji. Skąd więc różnice w informacjach dotyczących roku powstania klubów z Krakowa? Wydaje się, że jedynymi „dowodami” w tej sprawie są fragmenty archiwalnych gazet i kronik. Znajdują się tam informacje dotyczące dat i godzin meczów piłkarskich w Polsce, ale brakuje w nich oficjalnych informacji na temat precyzyjnej daty założenia obu klubów.
Czytaj też: Najbardziej utytułowany klub w Polsce.
Historia najstarszych klubów piłkarskich w Polsce
Jak już wcześniej zaznaczyliśmy, ze względu na historyczne przemiany terytorialne terenów dzisiejszej Polski występują trudności w jednoznacznym określeniu, czy kluby założone na tych terenach podczas zaborów, z polskimi zawodnikami na czas okupacji, można zaliczyć do klubów polskich. Niemniej jednak, pierwsze wzmianki o skupiskach piłkarskich na terenach obecnej Polski pojawiają się na początku XX wieku. Trudno jest wyznaczyć konkretną datę, ale w kronikach historycznych zachowała się informacja o takich zespołach jak Czarni (1903 rok), Lechia i Pogoń Lwów. Poniżej przedstawiamy szczegółową tabelę, która pozwoli Ci szybko sprawdzić, które są najstarszymi klubami piłkarskimi w Polsce, przedstawione w kolejności chronologicznej.
Kiedy założono najstarsze kluby piłkarskie w Polsce? Lista do 1938 roku
1905:
- 1. FC Katowice,
- KS 1905 Krzanowice,
- Resovia Rzeszów.
1906:
- KS Cracovia,
- TS Wisła Kraków,
- Juvenia Kraków,
- Kleofas Katowice,
- Lechia 06 Mysłowice,
- Zagłębie Sosnowiec,
- Pabianickie Towarzystwo Cyklistów w Pabianicach.
1907:
- Klub Sportowy Skawa Wadowice,
- LKS 07 Markowice.
1908:
- GKS Venetia Ostrów Wielkopolski
- Polonia Kępno
- LKS Zabełków
- LKS 1908 Nędza
- ŁKS Łódź
- Wisłoka Dębica
1909:
- Pogoń Lwówek
- KS Opatówek
- Ostrovia Ostrów Wielkopolski
- MKS Tarnovia Tarnów
- KS Clepardia Kraków
- Piast Cieszyn
- Górnik 09 Mysłowice
- Concordia Piotków Trybunalski
- Gryf Mielec
- JKS Jarosław
- Polonia Przemyśl
1910:
- MKS Sandecja w Nowym Sączu
- Radomiak Radom
- Naprzód Borucin
- Amatorski Klub Sportowy Wyzwolenie Chorzów
- TS Koszarawa Żywiec
- Widzew Łódź
- Czarni Jasło
1911:
- Marymont Warszawa
- Polonia Warszawa
- LKS Śląsk Reńska Wieś
- Zagłębianka Dąbrowa Górnicza
- LKS Pawłów
1912:
- Obra 1912 Kościan
- Polonia 1912 Leszno
- Warta Poznań
- Wisła Borek Wielkopolski
- LKS Clavia Świątniki Górne
- LZS Naprzód Wieszowa
- LKS Tempo Stolarzowice
- KS Naprzód 1912 Załęże
- Silesia Miechowice,
- TG Sokół Sokołów Małopolski
1913:
- Zamek Gołańcz
- KS Podgórze Kraków
1914:
- Lechia Sędziszów Małopolski
1918:
- LKS Tworków
1919:
- Błękitni Mąkolno
- Polonia Środa Wielkopolska
- Sokół Bralin
- Andrychowski Klub Sportowy Beskid Andrychów
- WKS Wawel Kraków
- KS Soła Oświęcim
- Szombierki Bytom
- Ruch Radzionków
- Slavia Ruda Śląska
- ŁKS Łagiewniki
- KS Rymer Rybnik,
- Sokół Nisko
1920:
- KS 1920 Mosina
- LZS Trzcinica
- Noteć Czarnków Olimpia Koło
- Ruch Bojanowo
- Sokół Świba
- Unia Wapno
- Victoria Ostrzeszów
- Ruch Chorzów
- Grunwald Ruda Śląska
- Wisła Strumień
- Orzeł Biały Brzeziny Śląskie
- TP Jastrząb Bielszowice
- GKS Wawel Wirek
- LKS Krzyżanowice
- Orzeł Nakło Śląskie
- Naprzód Lipiny
- Unia Świerklaniec
- Zuch Orzepowice
- Czarni Sucha Góra
- Iskra Lasowice
- Orkan Dąbrówka Wielka
- Pogoń Ruda Śląska
- Śląsk Świętochłowice
- Polonia Niewiadom
- LKS Brzezie
- Polonia Bytom
- Jagiellonia Białystok
1921:
- Tur Turek
- Błękitni Wronki
- Concordia Murowana Goślina
- Pogoń Nowe Skalmierzyce
- Polonia Poznań
- Sokół Włoszczakowice
- Unia Swarzędz
- Warta Śrem
- Wełna Rogoźno
- Dąbski Klub Sportowy Kraków
- Zwierzyniecki Klub Sportowy Kraków
- Warszawianka
- Sarmata Warszawa
- Sęp Żelechów
- Nadnarwianka Pułtusk
- LKS Nadwiślanka Nowe Brzesko
- Integracyjny Klub Sportowy Olkusz
- KS Prądniczanka Kraków
- Kolejowy Klub Sportowy Prokocim Kraków
- LKS Grybovia Grybów
- Gorlicki Klub Sportowy Glinik Gorlice
- Bocheński Klub Sportowy
- KS Dalin Myślenice
- Robotniczy Klub Sportowy Garbarnia Kraków
- MKS Sławków
- Raków Częstochowa
- MRKS Czechowice-Dziedzice
- Unia Kalety
- LKS Bełk
- Unia Dąbrowa Górnicza
- Urania Ruda Śląska
- Warta Zawiercie
- Naprzód Czyżowice
- Zew Kazimierz (Sosnowiec)
- Ludowy Klub Sportowy Bieńkowice
- Towarzystwo Sportowe Szczerbiec Wolbórz
- Lublinianka Lublin
- 1922:Helios Czempiń
- Lech Poznań
- Lechia Kostrzyn
- Orzeł Osiek
- Patria Buk
- Płomień Opatów
- Prosna Kalisz
- Sokół Chwałkowo
- Sparta Oborniki
- Sparta Szamotuły
- Stella Luboń
- Sokół Kaszczor
- Dyskobolia Grodzisk Wielkopolski
- LZS Nieciecza
- KS Garbarz Zembrzyce
- KS Górnik Brzeszcze
- MLKS Dąbrovia Dąbrowa Tarnowska
- TS Wolni Kłaj
- KS Raba Dobczyce
- Terenowy Klub Sportowy Skawinka Skawina
- LKS Dunajec Mikołajowice
- LKS Tęcza Tenczynek
- KS Szreniawa Koszyce
- Bug Wyszków
- Wilga Garwolin
- Błękitni Raciąż
- Polonia Iłża
- Pogoń Grodzisk Mazowiecki
- Pilica Białobrzegi
- WKS 22. pp Siedlce
- KS Mogielanka Mogielnica
- LKS Jedność Żabieniec
- Orzeł Warszawa
- LKS Kresowianka Nowa Wieś
- Andaluzja Brzozowice-Kamień
- Stal Bielsko-Biała
- Odra Wodzisław
- Victoria Częstochowa
- Unia Ząbkowice
- Polonia Marklowice
- KS Kuźnia Ustroń
- Orzeł Mokre
- LKS Pogoń Imielin
- Hutniczy Klub Sportowy Odra Miasteczko Śląskie
- Tempo Paniówki
- Polonia Marklowice
- Hetman 22 Katowice
- Soła Żywiec
- Walka Makoszowy
- Piast Leszczyny
- KS Kornowac
- GLKS Włókniarz Moszczenica
- Zelowski Klub Sportowy Włókniarz Zelów,
- Strzelec Frysztak
1923:
- Kania Gostyń
- Fortuna Wieleń
- Korona Bukowiec
- Rawia Rawicz
- Sokół Szamocin
- Sparta Miejska Górka
- Stella Białośliwie
- KS Nadwiślan Kraków
- KS Gdovia Gdów
- LZS Czarnochowice
- LKS Jordan Jordanów
- LKS Słomniczanka Słomniki
- KS Gościbia Sułkowice
- MKS Kalwarianka Kalwaria Zebrzydowska
- GKS Świt Krzeszowice
- MKS Puszcza Niepołomice
- Wisła Puławy
- Żyrardowianka Żyrardów
- Znicz Pruszków
- Lechia Tomaszów Mazowiecki
- Piłkarski Wołomiński Klub Sportowy „Huragan”
- Klub Piłkarski Piaseczno
- Miejski Klub Sportowy Przasnysz
- Mławianka” Mława
- Mareckie Towarzystwo Sportowe Marcovia 2000 Marki
- Zwolenianka Zwoleń
- Radzymiński Klub Sportowy Mazur Radzymin
- Gazowniczy Klub Sportowy Świt Warszawa
- Ruch Steblów
- Naprzód Rydułtowy
- Szczakowanka Jaworzno
- Górnik Radlin
- Concordia Knurów
- Amatorski Klub Sportowy Mikołów
- Pierwszy Chwałowice
- Beskid Skoczów
- Łazowianka Łazy
- Fortuna Wyry
- Jedność Rogoźna
- Strzelec Rzuchów
- Victoria Pilchowice
- RKS Lechia Tomaszów Mazowiecki
Tur Bielsk Podlaski
- Orzeł Rudnik
- Sanovia Lesko
- Błażowianka Błażowa
- Lewart Lubartów
- Tomasovia Tomaszów Lubelski
- Wisła Puławy
- Orlęta Łuków
- Włodawianka Włodawa
- KS Sokół Zwierzyniec
- LKS Milanów
1924:
- Jedność Zakrzewo
- Korona Pogoń Stawiszyn
- Leśnik Margonin
- Obra Zbąszyń
- Piast Kobylin
- Polonia Chodzież
- Warta Międzychód
- MKS Limanovia Limanowa
- Grzegórzecki Klub Sportowy Kraków
- Ożarowianka Ożarów Mazowiecki
- Ostrovia Ostrów Mazowiecka
- Start Otwock
- Górnik Pszów
- Górnik Piaski
- Unia Turza Śląska
- Sparta Katowice
- Pogoń Blachownia
- Polonia Łaziska Rybnickie
- Kolejarz 24 Katowice
- Czarni Gorzyce
- Start Pietrowice Wielkie
- LKS Dzimierz
- Rudzki Klub Sportowy w Łodzi
- KS Gerlach Drzewica
- Warmia Grajewo
- MKS Orlicz Suchedniów
- Orlęta Radzyń Podlaski
1925:
- KKS 1925 Kalisz
- Nielba Wągrowiec
- Sokół Rakoniewice
- Wełna Skoki
- LKS Wisła Rząska
- Bieżanowianka Kraków
- LKS Węgrzcanka Węgrzce Wielkie
- MKS Tuchovia Tuchów
- Mazovia Mińsk Mazowiecki
- Brwinowski Klub Sportowy Naprzód Brwinów
- Rozwój Katowice
- Górnik Bobrowniki Śląskie
- Unia Bieruń Stary
- Silesia Lubomia
- Sokół Orzesze
- Milenium Wojkowice
- KS 25 Kokoszyce
- LKS Zgoda Repty Śląskie (Tarnowskie Góry)
- Orzeł Bobrowniki
- Sokół Zabrzeg
- MKS Jutrzenka Warta
- Koluszkowski Klub Sportowy Koluszki
- Głogovia Głogów Małopolski
- Opatowski Klub Sportowy Opatów
- LKS Victoria Skalbmierz
- Sandomierski Klub Sportowy Wisła Sandomierz
- Roztocze Szczebrzeszyn
- Orlęta Dęblin
1926:
- Biały Orzeł Koźmin Wielkopolski
- Kotwica Kórnik
- Lipno Stęszew
- LKS Czarnylas
- Łobzonka Wyrzysk
- Raszkowianka Raszków
- LKS Zatorzanka Zator
- MKS Halniak Maków Podhalański
- Miejski Górniczo-Hutniczy Klub Sportowy Bolesław Bukowno
- Mazur Gostynin
- Kasztelan Sierpc
- Drukarz Warszawa
- Broń Radom
- KS Proch Pionki
- LKS Watra Mrozy
- MKS Wicher Kobyłka
- LZS Rudniki
- Stowarzyszenie Kultury Fizycznej TOR Dobrzeń Wielki
- Górnik Boguszowice
- Skra Częstochowa
- KS Pietraszyn
- Olza Godów
- Orzeł Jankowice
- LKS Gamów
- Orzeł Łódź
- Brzeziński Klub Sportowy Start Brzeziny
- ŁKS Łomża
- MKS Star Starachowice
- Huragan Międzyrzec Podlaski
- Ruch Izbica
1927:
- Lechita Kłecko
- Stal Pleszew
- KS Wawrzynianka Wawrzeńczyce
- TS Wieliczanka Wieliczka
- MKS Ciechanów
- MKS Dolcan Ząbki
- Promnik Łaskarzew
- Polonia Łaziska Górne
- KS 27 Gołkowice
- Pogoń Łapy
- Grom Wyszatyce
- Międzyzakładowy Ludowy Klub Sportowy
1928:
- Sokół Kleczew
- Sparta Złotów
- KS ZKS Unia Tarnów
- KS Victoria Kraków
- KS Armatura Kraków
- GLKS Orkan Zaborów
- KS Borek
- KS Przyszłość Włochy
- Piast Pawłów
- LKS Lyski
- Włókniarz Łódź
- Żurawianka Żurawica
- Karpaty Krosno
- KS Granat Skarżysko-Kamienna
- KS Naprzód Jędrzejów
- LKS Orkan Bełżec
1929:
- Astra Krotoszyn
- Masovia Kraszewice
- Pogoń Śmigiel
- LKS Wisła Czernichów
- Okęcie Warszawa
- Bzura Chodaków
- Olimpia Boruszowice
- MLKS Woźniki
- Unia Kosztowy
- Cyklon Rogoźnik
- Orzeł Kolno
- KS Zakładów Ostrowieckich 1929 Ostrowiec
- MLKS Partyzant Wodzisław
- Robotniczy Klub Sportowy Znicz Siennica Różana
1930:
- Chojniczanka 1930 Chojnice
- Legionovia Legionowo
- Stal Chełm Śląski,
- RKS Mazovia Rawa Mazowiecka
1931:
- Victoria Września
- Orzeł Babienica/Psary
- LKS Jaga Lututów
- Zimowit Rzeszów
- Polonia Kopytowa
1932:
- Krobianka Krobia
- KS Chełmek
- MKS Piast Piastów
- MKS Lędziny
- Gwiazda Skrzyszów
- Naprzód 32 Syrynia
- Jedność 32 Przyszowice
- Spójnia Zebrzydowice
- MKS 32 Radziejów-Popielów
- Wicher Wilchwy
- Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Rowień
- Jagiellonia Białystok
- KS Koprzywianka Koprzywnica
1933:
- Wicher Dobra
- KS Tonianka Tonie
- Okocimski Klub Sportowy Brzesko
- Przyszłość Rogów
- LKS Gardawice
- LKS Chałupki
- Boruta Zgierz
- KS Wisła Nowy Korczyn
1934:
- Tęcza 34 Płońsk
- Stradom Częstochowa
- Jedność Boronów
- Supraślanka Supraśl
- Nafciarz Bóbrka
- MKS Radymno
- Start Rymanów
- Hetman Zamość
1935:
- KS Bronowianka
- Świt Nowy Dwór Mazowiecki
- Ursus Warszawa
- LZS Kujawy
- KS Panki
- LKS Kurów
- Borowiec Straszęcin
- Biało-Czerwoni Kaszyce
- Sanna Zaklików
1936:
- Sparta Konin
- Sarnowianka Sarnowa
- Podlasie Sokołów Podlaski
- KS Jutrzenka Cegłów
- LKS Gamów
- Orkan Rzerzęczyce
- Sparta Lubliniec
- Pogoń Blachownia
- Unia Masłońskie
1937:
- Huragan Pobiedziska
- MKS Pogoń Miechów
- GLKS Przemsza Klucze
- KS Przebój Wolbrom
- Gwiazda Chudów
- Cukrownik Chybie
- Naprzód 37 Krzyżkowice
- LKS Świt Kamieńsk
- Kolejowy Klub Sportowy Olimpia Karsznice
- Puszcza Hajnówka,
- Piast Tuczempy
1938:
- Środowiskowy Klub Sportowy Unia Niedomice
- Ludowy Klub Sportowy Chełm w Stryszowie
- Małkiński Klub Sportowy Małkinia
- KS 38 Podlesianka Katowice
- Stal Stalowa Wola
- Ludowo-Zakładowy Klub Sportowy Stal Kunów
1939:
- Warta Sieraków
- Polonia Przędzel
- Stal Mielec
Jak można zauważyć, najstarsze polskie kluby piłkarskie, czy bardziej precyzyjnie, dwa z nich, mają na swoim koncie bogatą historię nierozerwalnie złączoną z dramatycznymi doświadczeniami naszego narodu w okresie okupacji. Zobacz także, jakie są najstarsze kluby na świecie!
